History of Uzbekistan

O'zbekiston tarixi, Have O'zbekcha / ўзбекча en Engelse talen

(O'zbekcha / ўзбекча)

O'zbekiston (rasman: O'zbekiston Respublikasi, Ўзбекистон Республикаси) - Markaziy Osiyoning markaziy qismida joylashgan mamlakat. O'zbekistonning poytaxti Toshkent shahri bo'lib, davlat tili o'zbek toli hisoblanadi. Maydoni — 448.978 km2. Aholi soni 2022-yil 9-dekabr kuni O'zbekiston aholisi 36 milliondan oshdi. Hozirda mamlakatning umumiy aholisi soni 36 001 236 nafarni tashkil qilmoqda. Pul birligi - so'm. O'zbekiston Respublikasi hududi 12 ta viloyat, Toshkent shahri va Qoraqalpog'iston Respublikasidan iboratdir, shuningdek, u mustaqil, demokratik, dunyoviy va constitutsiyaviy davlat hisoblanadi. O'zbekiston MDH, BMT, YXHT va SHHT a'zosidir. O'zbekiston berk hududda ya'ni qirg'oqqa ega bo'lmagan besh mamlakat bilan, ya'ni: shimoldan Qozog'iston; shimoli-sharqdan Qirg'iziston; janubi-sharqdan Tojikiston; janubdan Afgʻoniston; va janubi-g'arbiy qismida Turkmaniston bilan chegaradosh.

O'zbekiston iqtisodiyoti bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o'tadi, tashqi savdo siyosati import o'rnini bosishga asoslangan. 2017-yil sentabridan boshlab mamlakat valyutasi bozor kursi bo'yicha to'liq konvertatsiya qilinmoqda. O'zbekiston paxta tolasini islab chiqaruvchi va eksport qiluvchi yirik ta'minotchi davlatdir. Mamlakatda, shuningdek, dunyodagi eng yirik oltin konlari mavjud. Sovet davridagi ulkan energie ishlab chiqarish qurilmalari va tabiiy gazni yetkazib berish bilan O'zbekiston Markaziy Osiyodagi eng yirik elektr ishlab chiqaruvchisi bo'ldi.

(Engels)

Oezbekistan is een geheel door land omgeven land in Centraal-Azië. Het wordt zelf omringd door vijf geheel door land omgeven landen: Kazachstan in het noorden; Kirgizië in het noordoosten; Tadzjikistan in het zuidoosten; Afghanistan in het zuiden, Turkmenistan in het zuidwesten. De hoofdstad en grootste stad is Tasjkent. Oezbekistan maakt deel uit van de Turkse talenwereld en is lid van de Organisatie van Turkse Staten. Hoewel de Oezbeekse taal de meerderheidstaal is in Oezbekistan, wordt Russisch veel gebruikt als interetnische taal en in de regering. De islam is de meerderheidsreligie in Oezbekistan, waarbij de meeste Oezbeken niet-confessionele moslims zijn. In de oudheid overlapt het grotendeels de regio die bekend staat als Sogdia, en ook met Bactrië.

De eerste mensen die in Centraal-Azië werden geregistreerd, waren Scythen die afkomstig waren uit de noordelijke graslanden van wat nu Oezbekistan is, ergens in het eerste millennium voor Christus; Toen deze nomaden zich in de regio vestigden, bouwden ze een uitgebreid irrigatiesysteem langs de rivieren. In die tijd ontstonden steden als Bukhoro (Bukhara) en Samarqand (Samarkand) als centra van regering en hoge cultuur. Tegen de vijfde eeuw voor Christus domineerden de Bactrische, Soghdische en Tokhaarse staten de regio. Toen China zijn zijdehandel met het Westen begon te ontwikkelen, profiteerden Perzische steden van deze handel door handelscentra te worden. Door gebruik te maken van een uitgebreid netwerk van steden en landelijke nederzettingen werden de Sogdische tussenpersonen de rijkste van deze Iraanse kooplieden. Als resultaat van deze handel op wat bekend werd als de Zijderoute, werden Bukhara, Samarkand en Khiva uiteindelijk extreem rijke steden, en soms was Transoxiana (Mawarannahr) een van de meest invloedrijke en machtige Perzische provincies uit de oudheid. Het gebied, een afgelegen deel van het Perzische rijk, werd kortstondig veroverd door Alexander de Grote en stond destijds bekend als Sogdia. Het, of delen ervan, trok vervolgens door het Seleucidische rijk, het Grieks-Bactrische koninkrijk, het Kushan-rijk, het Hephthalitische rijk en het Sassanidenrijk. Toen Turkse volkeren in het gebied arriveerden en de Iraanse volkeren grotendeels vervingen, maakten de Sogdische stadstaten deel uit van het Eerste Turkse Khaganate en het West-Turkse Khaganate.